دولت استرالیا با ساختاری فدرال و پارلمانی، میان دولت مرکزی (فدرال) و دولتهای ایالتی تقسیم قدرت کرده است. شناخت وظایف ملی دولت فدرال و نحوه تعامل آن با ایالتهای گوناگون مانند نیو ساوت ولز، ویکتوریا و کوئینزلند، برای درک سیستم سیاسی و نحوه قانونگذاری در استرالیا ضروری است. در این مقاله، بهطور کامل با نقش دولت مرکزی، مرزبندی مسئولیتها و رابطه میان سطوح مختلف حکومت آشنا میشوید.
دولت استرالیا که به نام دولت مشترک المنافع یا دولت فدرال نیز شناخته می شود، دولت اجرایی ملی مشترک المنافع استرالیا است که یک سلطنت قانون اساسی پارلمانی فدرال است. دولت مجریه متشکل از نخست وزیر و سایر وزرا است که در حال حاضر از حمایت اکثریت اعضای مجلس نمایندگان برخوردارند و در برخی زمینه ها همچنین شامل ادارات و سایر دستگاه های اجرایی است که وزرا بر آنها نظارت می کنند.
دولت اجرایی کنونی متشکل از آنتونی آلبانیز و سایر وزرای حزب کارگر استرالیا است که از زمان انتخابات فدرال 2022 بر سر کار است. نخست وزیر رئیس دولت است و توسط فرماندار کل نماینده پادشاه به این سمت منصوب می شود. فرماندار کل معمولاً رهبر پارلمانی را که از حمایت اکثریت اعضای مجلس نمایندگان برخوردار است منصوب می کند.
طبق کنوانسیون نخست وزیر یکی از اعضای مجلس سفلی است. نخست وزیر و وزرای کابینه، کابینه را تشکیل می دهند، ارگان تصمیم گیری کلیدی دولت که خط مشی و دستور کار دولت را تعیین می کند. اعضای دولت می توانند هم قدرت قانونگذاری و هم قدرت اجرایی اعمال کنند.
با این حال مطابق با دولت مسئول، این نیز مستلزم آن است که اقدامات دولت در ظرفیت اجرایی خود مورد بررسی مجلس قرار گیرد. مقر دولت در بخش اجرایی مجلس پارلمان واقع در پایتخت کشور، کانبرا در منطقه پایتخت استرالیا قرار دارد. دفاتر مرکزی هر شانزده دپارتمان فدرال به همراه مجلس پارلمان و دادگاه عالی در کانبرا قرار دارند.
ساختار حکومتی استرالیا بر پایه تفکیک قوا طراحی شده است. این تفکیک باعث میشود که قدرت در میان سه نهاد مستقل تقسیم شود تا تعادل، پاسخگویی و شفافیت تضمین گردد. این سه قوه شامل قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه هستند که هرکدام نقش مشخصی در اداره کشور دارند.
قوه مقننه در استرالیا شامل پارلمان فدرال است که از دو مجلس تشکیل شده: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. وظیفه اصلی این قوه، تصویب قوانین و نظارت بر عملکرد دولت است.
قوه مجریه متشکل از نخستوزیر، وزرا و کارمندان دولت است. این قوه مسئول اجرای قوانین، مدیریت کشور و ارائه خدمات عمومی میباشد.
قوه قضاییه شامل دادگاهها و قضات مستقل است که وظیفه تفسیر قوانین و حل اختلافات را بر عهده دارند. بالاترین نهاد این قوه، دادگاه عالی استرالیاست.
نام دولت در قانون اساسی استرالیا “دولت مشترک المنافع” است. این نامی بود که در بسیاری از انتشارات اولیه دولت فدرال استفاده می شد. با این حال در سال 1965 رابرت منزیس ترجیح خود را برای نام “دولت استرالیا” نشان داد تا از سردرگمی با کشورهای مشترک المنافع جدید جلوگیری کند.
دولت ویتلام استفاده از “دولت استرالیا” را در سال 1973 در راستای سیاست خود مبنی بر پیشبرد اهداف و آرمان های ملی قانون گذاری کرد. با این حال، آن تومی آکادمیک استدلال میکند که دولت نیز با تمایل به محو کردن اختلافات بین کشورهای مشترک المنافع و ایالات در تلاش برای افزایش قدرت فدرال انگیزه داشت.
وب سایت پارلمان استرالیا همچنین اشاره می کند که نام ” دولت استرالیا ” برای جلوگیری از اشتباه گرفتن با کشورهای مشترک المنافع و دولت فدرال ایالات متحده توسط کسانی که با سیستم حکومتی استرالیا آشنایی ندارند ترجیح داده می شود. این اصطلاح همچنان توسط دولت ترجیح داده می شود.
با این حال اصطلاحات دولت مشترک المنافع و دولت فدرال نیز رایج هستند. در برخی زمینهها اصطلاح «دولت» به همه سازمانهای دولتی اطلاق میشود که قدرت دولت را اعمال میکنند، اعم از قانونگذاری، اجرایی یا قضایی.
نظام سیاسی استرالیا بر پایه دموکراسی پارلمانی و پادشاهی مشروطه استوار است. این کشور از مدل بریتانیایی پیروی میکند اما ساختار فدرالی دارد؛ به این معنا که قدرت میان دولت مرکزی (فدرال) و دولتهای ایالتی تقسیم شده است. هر سطح از حکومت مسئولیتهای خاص خود را دارد و همزمان با یکدیگر فعالیت میکنند.
دولت فدرال استرالیا مسئول رسیدگی به مسائل ملی همچون دفاع، سیاست خارجی، مهاجرت، اقتصاد کلان و ارتباطات است. از سوی دیگر، دولتهای ایالتی به آموزش، بهداشت، حملونقل و پلیس محلی میپردازند. این تقسیم وظایف باعث شده سیستم اداره کشور با تمرکززدایی همراه باشد و کارآمدی بیشتری در مدیریت مسائل منطقهای و ملی حاصل شود.
دولت استرالیا از چند نهاد کلیدی تشکیل شده که هر کدام نقش مهمی در اداره کشور ایفا میکنند. مهمترین آنها «پارلمان فدرال» است که وظیفه قانونگذاری را دارد و از دو مجلس تشکیل شده: مجلس نمایندگان (House of Representatives) و مجلس سنا (Senate). نمایندگان این مجالس از سوی مردم انتخاب میشوند و نقش مستقیمی در تصویب قوانین و نظارت بر دولت دارند.
در رأس قوه مجریه، نخستوزیر (Prime Minister) قرار دارد که توسط حزب اکثریت در مجلس نمایندگان انتخاب میشود. نخستوزیر به همراه کابینه، امور اجرایی کشور را مدیریت میکند. اعضای کابینه شامل وزرایی هستند که هر کدام مسئولیت یک حوزه خاص مانند آموزش، بهداشت، یا خزانهداری را بر عهده دارند.
این ساختار باعث شده اداره کشور استرالیا مبتنی بر اصل تفکیک قوا و پاسخگویی سیاسی باشد. همچنین رأیگیری اجباری و شفافیت رسانهای از عواملی هستند که به دموکراسی استرالیا اعتبار و استحکام میبخشند.
قوه مقننه استرالیا از طریق پارلمان فدرال عمل میکند. این پارلمان وظیفه اصلیاش **قانونگذاری** برای کل کشور است و در شهر کانبرا، پایتخت استرالیا، مستقر است. ساختار آن از دو مجلس تشکیل شده که بهصورت دموکراتیک توسط مردم انتخاب میشوند.
مجلس نمایندگان شامل ۱۵۱ عضو است که هر یک نمایندهای از یک حوزه انتخابیه خاص میباشد. این مجلس نقش اصلی در ارائه و تصویب لایحههای مالی و قوانین جدید را دارد. حزبی که بیشترین کرسی را در این مجلس به دست آورد، دولت را تشکیل داده و رهبر آن به عنوان نخستوزیر معرفی میشود.
مجلس سنا از ۷۶ سناتور تشکیل شده که بهصورت مساوی از هر ایالت و نمایندگان کمتری از قلمروها انتخاب میشوند. وظیفه اصلی سنا بررسی، تأیید یا رد لوایحی است که از مجلس نمایندگان میآیند و نقش مهمی در ایجاد توازن و نظارت دارد.
قوه مجریه مسئول اجرای قوانین و اداره امور روزمره کشور استرالیاست. این قوه تحت رهبری نخستوزیر و کابینهای از وزرا قرار دارد که هریک مسئول بخشی از دستگاههای دولتی هستند. نخستوزیر در واقع رهبر سیاسی کشور محسوب میشود و از سوی حزب حاکم در مجلس نمایندگان انتخاب میگردد.
نخستوزیر بالاترین مقام اجرایی کشور است و مسئول رهبری دولت، سیاستگذاریهای کلان و هماهنگی میان وزارتخانههاست. او همچنین نقش کلیدی در روابط بینالملل، اعلام سیاستهای اقتصادی، و هدایت جلسات کابینه دارد.
کابینه دولت متشکل از وزرای مختلفی است که هر کدام ریاست یک وزارتخانه مانند آموزش، بهداشت، خزانهداری یا دفاع را بر عهده دارند. این وزرا توسط نخستوزیر انتخاب و توسط فرماندار کل منصوب میشوند. تصمیمات اجرایی کشور در سطح ملی توسط این کابینه اتخاذ میشود.
قوه قضاییه استرالیا نهادی مستقل از دو قوه دیگر است که وظیفهاش تفسیر قوانین، رسیدگی به اختلافات و تضمین اجرای عادلانه قوانین میباشد. این نهاد از دادگاههای فدرال، ایالتی و منطقهای تشکیل شده که در سطوح مختلف به پروندهها رسیدگی میکنند.
این دادگاه بالاترین مرجع قضایی کشور است و در مورد تفسیر قانون اساسی و حلوفصل اختلافات بین ایالتها یا بین ایالتها و دولت فدرال تصمیمگیری میکند. رأیهای صادر شده از این دادگاه نهایی و الزامآور هستند.
دادگاهها در استرالیا به سطوح مختلفی تقسیم میشوند: دادگاههای محلی (Local Courts)، دادگاههای منطقهای (District Courts)، دادگاههای عالی ایالتی (Supreme Courts) و دادگاههای فدرال (Federal Courts). هر سطح بسته به نوع پرونده، صلاحیت و سطح پیچیدگی، به دعاوی مختلف رسیدگی میکند.
فرماندار کل (Governor-General) نماینده رسمی پادشاه بریتانیا در استرالیا است. با اینکه استرالیا یک کشور مستقل است، اما در قالب پادشاهی مشروطه، پادشاه بریتانیا همچنان مقام رسمی عالیرتبه محسوب میشود. فرماندار کل این مقام را در سطح ملی نمایندگی میکند.
فرماندار کل توسط پادشاه بریتانیا و به پیشنهاد نخستوزیر استرالیا منصوب میشود. دوره مسئولیت معمولاً پنج ساله است، اما ممکن است تمدید شود یا کوتاهتر باشد.
وظایف او بیشتر تشریفاتی است، مانند افتتاح پارلمان، تأیید رسمی قوانین تصویبشده، و دعوت از حزب پیروز برای تشکیل دولت. با این حال در شرایط بحرانی (مانند بنبست سیاسی)، اختیار مداخله دارد؛ اگرچه این موارد نادر هستند. همچنین فرماندار کل فرمان انتصاب وزرا، قضات عالیرتبه و صدور حکم انحلال پارلمان را نیز صادر میکند.
استرالیا یک کشور فدرال است که از شش ایالت و دو قلمرو اصلی تشکیل شده است. هر ایالت و قلمرو دارای دولت خودمختار با ساختار پارلمانی مخصوص به خود است که شامل مجلس قانونگذاری، نخستوزیر ایالتی و سیستم دادگاهی جداگانه میباشد.
ایالتهای استرالیا شامل نیو ساوت ولز، ویکتوریا، کوئینزلند، استرالیای جنوبی، استرالیای غربی و تاسمانی هستند. هر ایالت اختیار کامل برای وضع قوانین در حوزههایی مانند آموزش، بهداشت، پلیس، حملونقل و برنامهریزی شهری دارد.
دو قلمرو اصلی استرالیا، قلمرو پایتختی استرالیا (ACT) و قلمرو شمالی (NT) هستند. گرچه آنها نیز دولت و قانونگذاری دارند، اما در برخی مسائل تحت نظارت مستقیم دولت فدرال عمل میکنند و استقلال کامل ایالتها را ندارند. بهعنوان مثال، پارلمان فدرال میتواند در صورت لزوم قوانین تصویبشده در قلمروها را لغو کند.
در ساختار سیاسی استرالیا، دولت فدرال و دولتهای ایالتی هرکدام دارای اختیارات و مسئولیتهای مشخص و جداگانه هستند. این تقسیم قدرت برای ایجاد تعادل و کارآمدی در مدیریت امور کشور طراحی شده است.
دولت فدرال استرالیا مسئول رسیدگی به مسائل سراسری و ملی است، مانند:
هر ایالت قوانین خود را برای مدیریت مسائل محلی تصویب میکند. مسئولیتهای اصلی دولتهای ایالتی شامل موارد زیر است:
در نظام فدرال استرالیا، قدرت و مسئولیتها به سه سطح مختلف تقسیم شدهاند: دولت فدرال، دولتهای ایالتی و حکومتهای محلی. این تقسیم به گونهای طراحی شده که هر سطح از حکومت، بر اساس نوع وظایف خود، کارآمدتر عمل کند و پاسخگویی بهتری نسبت به مردم داشته باشد.
مسئول رسیدگی به امور کلان و ملی مانند دفاع، مهاجرت، روابط بینالملل، بودجه کشور و مدیریت اقتصاد در سطح کلان است. همچنین سیاستهای زیربنایی در حوزههایی مثل ارتباطات و زیرساختهای حیاتی نیز در این سطح تدوین میشوند.
هر ایالت بهصورت مستقل قانونگذاری و اداره میشود. این سطح از حکومت مسئول مسائل داخلی هر ایالت است، مانند آموزش و پرورش، خدمات بهداشتی، پلیس محلی، مدیریت راهها و برنامهریزیهای شهری.
در پایینترین سطح، حکومتهای محلی (شهرداریها و شوراها) به امور روزمره شهرها و مناطق مانند جمعآوری زباله، نگهداری پارکها، خدمات شهری، قوانین ساختوساز، حملونقل عمومی و کتابخانهها رسیدگی میکنند. این نهادها از سوی مردم محلی انتخاب میشوند.
تنظیم بودجه سالانه و مدیریت منابع مالی یکی از وظایف کلیدی دولت فدرال استرالیاست. این بودجه تعیین میکند که چه میزان از درآمد کشور چگونه و در چه بخشهایی هزینه شود. در کنار آن، مالیاتها به عنوان منابع اصلی درآمد دولت نقش بسیار مهمی دارند.
هر سال در ماه مه، خزانهداری استرالیا (Treasury) با همکاری نخستوزیر و وزرای اقتصادی، لایحه بودجه را تدوین میکند. این لایحه سپس در پارلمان ارائه میشود و پس از بررسی و تصویب، به اجرا درمیآید. هدف اصلی بودجه، تخصیص منابع مالی به خدمات عمومی، زیربناها و سیاستهای ملی است.
دولت فدرال از طریق انواع مالیاتها درآمد کسب میکند، از جمله:
بخشی از این درآمدها نیز به دولتهای ایالتی و محلی منتقل میشود تا در سطح منطقهای مورد استفاده قرار گیرد.
در استرالیا، فرآیند تصویب قوانین از طریق پارلمان فدرال و بهصورت ساختارمند و شفاف انجام میشود. هر قانون باید چند مرحله رسمی را طی کند تا به تصویب نهایی برسد و قابلیت اجرا پیدا کند.
در برخی موارد، لوایح توسط سناتورها نیز قابل ارائه هستند، اما بیشتر قوانین از سوی دولت و وزرای مربوطه پیشنهاد میشوند.
یکی از پایههای اصلی دموکراسی در استرالیا، مشارکت مردم در انتخابات است. در این کشور، رأیگیری نهتنها یک حق، بلکه یک **وظیفه قانونی** است. همه شهروندان واجد شرایط باید در انتخابات شرکت کنند و در صورت عدم حضور بدون دلیل موجه، جریمه میشوند.
همه شهروندان استرالیایی بالای ۱۸ سال باید در لیست رأیدهندگان ثبتنام کنند. شرکت در انتخابات برای این افراد اجباری است و بهصورت حضوری، پستی یا آنلاین (در شرایط خاص) انجام میشود. فرآیند رأیگیری به صورت محرمانه، شفاف و تحت نظارت کمیسیون انتخابات استرالیا (AEC) برگزار میگردد.
احزاب سیاسی نقش محوری در سیستم دموکراسی پارلمانی استرالیا دارند. تشکیل دولت، برنامهریزی سیاسی، تعیین نخستوزیر و تصویب قوانین، همگی به ترکیب قدرت در احزاب سیاسی بستگی دارد. مردم در انتخابات به نمایندگان حزبی رأی میدهند و حزبی که اکثریت را به دست آورد، دولت را تشکیل میدهد.
حزبی که بیشترین کرسی را در مجلس نمایندگان داشته باشد، دولت را تشکیل میدهد. رهبر آن حزب، به عنوان نخستوزیر منصوب میشود. حزب مخالف رسمی نیز نقش مهمی در نقد، بررسی و توازن قدرت ایفا میکند. گاهی اوقات دولتها بهصورت ائتلافی میان چند حزب تشکیل میشوند.
یکی از وظایف اصلی دولت فدرال استرالیا، مدیریت روابط خارجی و تعامل با سایر کشورهاست. این وظیفه از طریق وزارت امور خارجه و تجارت (DFAT) انجام میشود و شامل طیف گستردهای از فعالیتها مانند سیاست خارجی، توافقنامههای بینالمللی، کمکهای انسانی و حضور دیپلماتیک است.
استرالیا در کشورهای مختلف سفارتخانهها، کنسولگریها و نمایندگیهای دائمی دارد که وظایف دیپلماتیک، خدمات کنسولی و روابط تجاری را پیگیری میکنند. همچنین کشورهای خارجی نیز در کانبرا و شهرهای دیگر نمایندگی دارند.
استرالیا عضو فعال سازمانهای بینالمللی مانند سازمان ملل متحد، گروه ۲۰ (G20)، سازمان تجارت جهانی (WTO) و انجمن همکاری اقتصادی آسیا-پاسفیک (APEC) است. مشارکت در این مجامع، سیاست خارجی و اقتصادی کشور را در سطح جهانی شکل میدهد.
شفافیت دولت استرالیا واقعا تحسینبرانگیزه. به عنوان مهاجر، احساس امنیت سیاسی دارم و میدونم رأی من واقعاً اهمیت داره.
ساختار فدرال به ایالتها آزادی عمل داده، مخصوصاً توی حوزه بهداشت خیلی کارآمده. سیستم درمانی ایالت نیو ساوت ولز عالیه.
پارلمان استرالیا بهخوبی فعالیت میکنه. روند تصویب قوانین واقعاً دموکراتیکه و همه چیز در دسترس عمومه.
انتخابات اجباری خیلی خوبه، باعث میشه مردم واقعاً مشارکت کنن. هیچ انتخاباتی بیاهمیت نمیمونه.
ارتباط دولت استرالیا با مهاجرها و جوامع قومی خیلی حرفهایه. همیشه حس احترام و حمایت وجود داره.
نظام قضایی خیلی عادلانهست. حتی افراد عادی هم بهراحتی میتونن به دادگاهها دسترسی داشته باشن.
دولت فدرال در زمینههای ملی بسیار مسئولیتپذیره. از واکنش به بلایای طبیعی گرفته تا سیاستگذاریهای اقتصادی.
من عاشق سادگی ارتباط با دولت هستم. همه چیز آنلاین، شفاف و به زبان ساده توضیح داده شده.
دولتها در هر ایالت مستقل هستن و این باعث شده سیاستها بهتر با شرایط محلی تنظیم بشن. خیلی منطقیه.
احساس میکنم رای من واقعاً مهمه. چون همه باید رأی بدن، دولت نمیتونه بیتفاوت باشه به مردم.
دولت استرالیا با ساختار فدرالی، پارلمانی و دموکراتیک خود یکی از شفافترین و متعادلترین سیستمهای حکومتی در جهان را دارد. تقسیم قدرت میان سطوح مختلف حکومتی، نظارت قانونی، رأیگیری اجباری و حضور فعال مردم، همگی باعث شدهاند این کشور از نظر حکمرانی در سطح بسیار بالایی قرار گیرد.
آشنایی با نحوه عملکرد دولت، قوههای سهگانه، احزاب سیاسی، بودجه و مالیاتها و نقش مردم در انتخابات، برای مهاجران، دانشجویان و حتی شهروندان ساکن استرالیا بسیار ضروری است. امید است این مقاله توانسته باشد نمایی کامل و قابل فهم از دولت استرالیا ارائه دهد.